Deze bloemlezing van 25 jaar Maitreya Instituut vormt een uitstekende inleiding op het type Boeddhisme dat dit instituut verspreid: Tibetaans Boeddhisme volgens de Gelug school van Lama Tsong Kapa. Deze Gelugpa school is ook bekend van de Dalai Lama, hoewel deze laatste ook opgeleid is volgens de leringen van de andere Tibetaans Boeddhistische scholen.
Het is een fantastisch boek waar je niet zomaar even door heen bent. Elk artikel geeft genoeg stof tot nadenken voor minstens een dag – ik heb er zelf een paar maanden over gedaan om van kaft tot kaft te komen. Dat zegt wat: normaal lees ik nogal snel.
Je zult in dit boek elk belangrijke thema uit het Tibetaans Boeddhisme beschreven vinden: van leren mediteren tot karma, reïncarnatie en bardo (leven na de dood). De filosofische scholen in het Tibetaans Boeddhisme komen langs en daarmee ook een inleiding op de filosofie van de leegte.
Omdat zo’n boek feitelijk onmogelijk te recenseren is zal ik me beperken met citeren tot de onderwerpen die ik zelf als extra interessant aangetekend heb:
Genezen in het Tibetaans boeddhistisch perspectief (Lama Zopa Rinpochee):
Veel van mijn patiënten ervaren de volgende techniek als krachtig en effectief. Ik vraag ze om zo te denken: “Mogen alle wezens in de hele wereld vrij worden van deze ziekte, pijn of narigheid, doordat ik nu deze ziekte, pijn of narigheid ervaar.” Men neemt dan vrijwillig lijden op zich, opdat anderen er vrij van mogen zijn. Dit komt overeen met de Christelijke gedachte, waarbij men het eigen lijden ziet als het deelnemen aan het lijden van Jezus aan het kruis. Zelfs het sterven kan op deze wijze worden aangewend: “Mogen alle wezens bevrijd worden van angsten en moeilijkheden van het doodsproces, doordat ik nu het sterven ervaar.” (p. 129)
Geluk door gedachtetraining (Geshe Sonam Gyaltsen):
Het boeddhisme ontkent niet het belang van de buitenwereld, zoals comfort en welvaart, maar wijst er op dat de doorslaggevende factor voor geluk in onze eigen geest zit. Of we ons echt gelukkig voelen hangt niet af van de omgeving, maar vooral van onze innerlijke beleving. (p. 220)
Het boeddhisme heeft eigenlijk een vrij optimistische visie. De menselijke geest heeft een heldere lichtnatuur en is alleen tijdelijk oppervlakkig verduisterd. (p. 221)
We kunnen positieve dingen denken in plaats van negatieve dingen. Het is een keuze die we maken, want we kunnen maar één ding tegelijk denken. Een van de dingen waar we aan gewend zijn geraakt is egoïsme, het voor onszelf opkomen. Een positieve gedachte die tegen het egoïsme in gaat is om iets voor iemand anders te doen.(p. 224)
Deze zelfkoesterende houding, die problemen veroorzaakt, ligt niet alleen in de sfeer van bezit, maar ook in het willen regelen van dingen zoals je het zelf graag ziet. Als we bepaalde wensen of ideeën hebben over hoe het zou moeten, dan vinden we onze eigen wensen of ideeën het belangrijkst en veel belangrijker dan die van anderen. Daarom is het al vrij snel ruzie, want die anderen vinden dat ook. (p. 224)
Ik vraag me af, waarom? Thubten Chodron (dit is feitelijk een soort Boeddhistisch FAQ en een hele goede.)
Als mensen lijden door hun eigen negatieve activiteiten, kunnen of moeten we dan iets doen om hen te helpen?
Jazeker! We weten hoe het is om je ellendig te voelen en dat is precies hoe iemand, die de gevolgen van zijn eigen negatieve activiteiten ervaart, zich voelt. Uit meegevoel en compassie moeten we zeker helpen. Zijn huidige positie is weliswaar veroorzaakt door zijn eigen activiteiten, maar dat betekent niet dat we lijdelijk toezien en zeggen: “Oh, wat jammer. Arme jij. Je had niet zulke ondeugdzame dingen moeten doen.”
Denk niet op een starre manier over karma. Ja, iemand creëert de oorzaak voor een bepaalde ervaring door zijn eigen daden, maar misschien heeft hij er ook wel het karma voor gecreëerd om hulp van ons te ontvangen. (…)
We moeten onze eigen luiheid of onverschilligheid of gehechtheid aan onze superieure positie niet proberen te rationaliseren door oorzaak en gevolg verkeerd te interpreteren. Een gevoel van mededogen en universele verantwoordelijkheid is belangrijk voor onze eigen spirituele ontwikkeling en voor de vrede in de wereld. (p. 398, 399)
Al met al is dit echt het type boek dat je verder helpt bij het begrijpen van de Tibetaanse smaak van het Boeddhisme. Sommige artikelen zijn diepgaand andere meer oppervlakkig: voor elk wat wils. Veel mensen zullen er jaren mee vooruit kunnen.
- Maitreya Instituut 25 jaar onderricht
- 422 pagina’s
- Uitgeverij Maitreya
- Uitgegeven: augustus 2004
- Redactie: Jan-Paul Kool
- Taal: Nederlands
- Afmetingen: 152x41x231 mm
- Gewicht: 716 gr
- Druk: 1
- ISBN10: 9071886328
- ISBN13: 9789071886324
Een gedachte over “Maitreya Instituut 25 jaar onderricht, jubileum uitgave (Tibetaans Boeddhistische citaten en recensie)”